آشنایی با استان سرسبزگلستان سرزمین طلای سفید

 آشنایی با استان سرسبزگلستان سرزمین طلای سفید

 گلستان سرزمین هیرکانیان

استان گُلِستان از استان‌های شمالی کشورعزیزمان ایران است. مرکز این استان شهرگرگان است که این استان همانند استانهای دیگر هزاران شهید تقدیم این مرز وبوم کرده است.

 استان گلستان که منطقه گرگان و دشت را در بر می گیرد در تمام تاریخ ایران به صورت یکی از واحد های سیاسی مستقل (ساتراپی - بیگلر بیگی - ولایت - ایالت - استان ) اداره می شد .

 گرگان، نهمین سرزمین اهورامزدا، در طول تاریخ نام ایالتی بزرگ بود. مرکز این ایالت، شهر جرجان بود که بعدها بر اثر حوادث طبیعی و جنگ نابود و شهر استراباد (گرگان فعلی) پایتخت آن شد.

از دوران هخامنشیان ، ساتراپی هیرکانیا بخشی از امپراطوری ایران بوده که پس از اسلام ، تحت نام ولایت جرجان به حیات سیاسی خود ادامه داده و از مراکز فرهنگ و تمدن ایرانی به شمار می آمده است .

گرگان ، پایتخت فرمانروایان آل زیار بود که از نخستین فرمانروایان ایرانی پس از اسلام بودو کشور ایران را در دوره شاهان مغول شامل 20 بخش میدانند که یکی از آنها «قومس و جرجان» بوده است .

نام این منطقه پیش از سدهٔ هفتم هجری ولایت گرگان (جرجان) و از سدهٔ هفتم تا سال ۱۳۱۶ ولایت اِسترآباد بوده است. و از اسفند ۱۳۱۶ گرگان نامیده شده‌است. گلستان نامی بی‌پیشینه و ابداعی برای این استان است.

پیشینه نام استان گلستان

گرگان (که به یونانی هیرکانیا گفته می‌شد) یکی از شهرهای مهم ایران در طول تاریخ بوده‌است. داریوش دوم برای مدتی ساتراپ این استان بوده‌است.

 

 استان گلستان تا سال ۱۳۷۶ بخشی از استان مازندران بود، اما در آن سال به صورت استانی مستقل درآمد و شهرستان گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد. با این همه، شهرهای گرگان و گنبدکاووس ریشه در تاریخی دارند.

پیشینه تاریخی استان گلستان

پیشینه تاریخی این سرزمین به ۷ هزار سال پیش و در غار کیارام واقع در روستای (فرنگ) بخش گالیکش به دوران پارینه سنگی بر می‌گردد. پژوهش‌های تازه نشان داده‌است که منطقهٔ گرگان از ۶ هزار سال پیش تمدن پیش از آریایی‌ها را در خود جای داده بوده‌است.

 

کاوش‌های تورنگ‌ تپه، در نزدیکی گرگان، نیز نشان داده‌است که این منطقه دارای روستاهای پر جمعیت، سفالگری انبوه و شبکهٔ آبیاری کشاورزی بوده‌است  نام این سرزمین در سنگ نوشته‌های هخامنشی، از جمله سنگ نوشتهٔ داریوش در بیستون، به صورت ورگانه و در نوشته‌های پهلوی به صورت گورکان آمده‌است.

تاریخ‌ نگاران یونانی از آن با نام هیرکانی یاد کرده‌اند. پدر داریوش هخامنشی زمانی فرمان‌روای این منطقه بوده‌است. اسب سواران گرگانی همواره مورد توجه هخامنشی‌ها بودند و داریوش برخی از گرگانی‌های دلاور را در سپاه جاویدان وارد کرد. می‌گویند شهر باستانی استرآباد را خشایارشاه به یادبود زن یهودی خود، که او را استر (ستاره) نام نهاده بود، ساخت.

 مردم استان گلستان

جمعیت استان گلستان براساس بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۱٬۶۱۷٬۰۸۷ نفر است که از این تعداد ۷۳۲۶۹۹ نفر شهرنشین و ۸۹۴۵۳۹ نفر روستانشین می‌باشند. در استان، تنها دو شهر گرگان (۲۷۴٬۴۳۸) و گنبد کاووس (۱۲۹٬۱۶۷) دارای جمعیتی بیش از صد هزار نفر می‌باشند.

اقوام مردم استان گلستان

اقوام متعددی در این استان زندگی می‌کنند که شامل فارسی زبانان، ترکمن‌ها، سیستانی‌ها، بلوچ‌ها، ترک‌ها (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی و قزاق‌ها می‌باشند.

فارس‌ها به دو دستهٔ بومی و مهاجر تقسیم می‌شوند. فارس‌های بومی بیشتر به گویش‌های گرگانی، کتولی و مازندرانی تکلم می‌کنند. مهاجرین به استان هم بیشتر سیستانی، بلوچ، سمنانی و خراسانی هستند.

فارسی‌زبان‌ها بیشتر در مرکز و جنوب استان و مازندرانی‌ها در روستاهای نیمه غربی استان سکونت دارند. آذری‌ها در شهرستان گنبد کاووس و قزاق‌های استان گلستان نیز بیشتر در گرگان سکونت دارند.

ترکمن‌ها در بخش شرقی، مرکزی و شمالی استان و همچنین در مرکز استان سکونت دارند.که ترکمن ها سنی‌مذهب هستند و به زبان ترکمنی تکلم می‌کنند.

روستاییان برای ساختن خانه‌های خود، بسته به محیط جغرافیایی که در آن به‌سر می‌برند، از سنگ و چوب و آجر بهره گرفته‌اند و داشتن سقف شیروانی در آن‌ها بسیار دیده می‌شود.

روستاییان به کار کشاورزی، باغداری، دامپروری، زنبورداری، پرروش کرم‌ابریشم، صنایع دستی، ماهیگیری و پرروش ماهی می‌پردازند و برخی از آن‌ها نیز در کار جنگلداری به سازمان‌های مربوطه یاری می‌رسانند.

 

 شهرستانهای استان گلستان

این استان در اسفند سال ۱۳۸۷ دارای ۱۴ شهرستان به نام‌های آزادشهر، آق قلا، گرگان، گنبدکاووس، بندر ترکمن، گمیشان، رامیان، کردکوی، بندرگز، علی آباد کتول، گالیکش، کلاله، مراوه تپه و مینودشت می‌باشد.

مذاهب مردم استان گلستان

اهل تشیع را تمامی گروه‌های فارسی زبان، ترک (آذری و قزلباش) و... و اهل تسنن را نیز گروه‌های ترکمن، قزاق و بلوچ تشکیل می‌دهند. مسیحیان، بهاییان و صوفیان گنابادی از اقلیت‌های کوچک مذهبی استان هستند.

اقتصاد استان گلستان

کشاورزی ودامپروری

استان گلستان بیش از ۶۰۰ هزار هکتار زمین، آبی و دیم، زیر کشت دارد. گندم، جو، پنبه و آفتابگردان از فراورده‌های کشاورزی اصلی این استان است. بیش از۵۰ درصد از پنبه و ۱۰ درصد گندم کشور از این استان به دست می‌آید.

 

برنج، سویا، بادام‌زمینی، سبزی‌ها، به‌ویژه خیار و کاهو، کلزا، زیتون و دیگردانه‌های روغنی نیز در استان کشت می‌شود. بیش از ۴۰ در صد دانه‌های روغنی کشور از زمین‌های این استان به دست می‌آید و از این نظر رتبهٔ نخست را در کشور دارد.

این استان دارای سرزمین‌های ییلاقی و قشلاقی مناسبی است ییلاق‌ها در بخش‌های کوهستانی جنوب استان و قشلاق‌ها در بخش‌های شمال و شمال شرقی هستند.

طایفه‌های کرد بیش‌ترین کوچ‌ رونده‌های استان را می‌سازند که بیش‌تر آن‌ها از استان خراسان هستند. آن‌ها همراه با دامداران سمنان و شاهرود قشلاق خود را در شهرستان‌های گنبد کاووس و کلاله می‌گذرانند.

ترکمن های کوچ‌نشین این استان از دو طایفهٔ بزرگ ترکمن هستند:

گوکلان‌ها که در شرق گنبد تا مرز خراسان شمالی و یموت‌ها که در غرب گنبد کاووس تا دریای خزر دیده می‌شوند. آن‌ها در کنار گوسفندان خود به پرورش شتر نیز به شمار اندک می‌پردازند.

 پرورش ماکیان، به‌ویژه مرغ، پرورش کرم ابریشم و پرورش ماهی نیز در استان انجام می‌شود. پرورش ماکیان در مرغداری‌ها نوین در جای جای استان انجام می‌شود. پرورش کرم ابریشم بیش‌تر در شهرهای شرقی استان، به‌ویژه شهرستان مینودشت، دیده می‌شود.

 صنایع دستی وسوغات شهرهای استان گلستان

یکی دیگر از عوامل موثر بر اقتصاد استان گلستان گردشگری است. این استان با داشتن مناطق وشهرستانهای زیبا هرساله توریست‌های داخلی وخارجی زیادی را به خود جذب می‌کند.

جاجیم، صنایع دستی، ابریشم بافی رامیان، ماهی، خاویار، پنبه، حلوا اماج (مخصوص گرگان)، نان شیرینی، زنجبیلی، نون عیدی (کلمبو)، قُطاب، پشت زیک (کنجدی) بابتو (مخصوص گرگان)، مارمرده (مخصوص گرگان)، پادرازی، قالی، قالیچه، پشتی ترکمنی، عرق کشمش، حلوا گردویی (مخصوص کردکوی و بندر گز)، نان بهارهٔ تورشو چُرَگ و نان کاک (مخصوص رامیان) ونان قرصی ونان کاک (مخصوص کتول) نان شیرمال (مخصوص آزادشهر) می‌توانند رهاورد سفر مسافران به این استان باشند.

مراکز دیدنی همانطور که گفته شد استان گلستان به دلیل آب و هوا، پوشش گیاهی و پارک‌های طبیعی زیبایی، مانند پارک ملی گلستان،پارک جنگلی النگدره؛پارک جنگلی قرق؛پارک جنگلی دلند؛روستای زیارت ؛ناهارخوران گرگان؛تنگه چهل چای مینودشت و.....وآبشارهای استان گلستان از مرکزهای مهم گردشگری استان به شمار می‌آید.

 

وضعیت  جغرافیایی وآب وهوایی استان گلستان

در محدوده جغرافیایی ۵۴ درجه تا ۵۶ درجه طول شرقی و ۳۶٫۳۰ تا ۳۸٫۱۵ عرض شمالی و در بین استان‌های مازندران، سمنان و خراسان شمالی قرار دارد. استان گلستان با کشور ترکمنستان نیز همجوار و دارای ۳۴۸ کیلومتر مرز خاکی و ۹۰ کیلومتر مرز آبی با این کشور است.

 

دراستان گلستان بیشترین بارندگی در ماه‌های زمستان و